مهندسی ساخت تلویزیون ها بسیار پیچیده است و با پیشرفت مدل ها، این طراحی پیچیده تر هم می شود. قطعات مهم و اصلی یک تلویزیون با هم دیگر می توانند تصاویر و محتواهای مختلف را روی صفحه، نمایش دهند. یکی دیگر از اصلی ترین قطعات که مستقیما با نمایش تصاویر صفحه در ارتباط است، بک لایت تلویزیون نام دارد.
backlight در تلویزیون روی فاکتورهای مختلفی از نمایش و نور صفحه گرفته، تا ضخامت صفحه نمایش تلویزیون، عمر دستگاه و حتی میزان مصرف انرژی آن تاثیر دارد. در این مقاله ابتدا با نقش و اهمیت بک لایت تلویزیون آشنا می شویم و سپس به بررسی نشانه ها و دلایل خرابی بک لایت و نحوه تعمیر یا تعویض آن می پردازیم.
عملکرد بک لایت تلویزیون چیست؟
یک لایت یا به انگلیسی Backlight، در واقع نور پس زمینه تلویزیون است که می تواند نور مورد نیاز صفحه را تامین کند. بنابراین به نوعی می توان گفت که بک لایت منبع نور در تلویزیون هاست. این قطعه به صورت یک پنل یا یک صفحه از لامپ های به خصوص، در پشت پنل اصلی صفحه نمایش قرار گرفته است. کاری که backlight در تلویزیون ها انجام می دهد تامین نور مورد نیاز صفحه است تا به این ترتیب شما بتوانید تصاویر و رنگ های روی نمایشگر را ببینید.
بک لایت باید نور را به صورت یکنواخت در تمامی بخش های صفحه نمایش توزیع کند، تا به این ترتیب کیفیت و شفافیت تصاویر در تمام نمایشگر یکسان باشد. لایه های نگهدارنده بک لایت نیز می تواند رنگ ها و تصاویر تلویزیون را واضح تر کند. نکته مهمی که باید در خصوص backlight در تلویزیون بدانیم این است که آنها در تلویزیون های مختلف، بسته به نوع تلویزیون و فناوری ساختی که دارند، متفاوت اند.
انواع بک لایت ها در تلویزیون های مختلف کدام است؟
همانطور که گفته شد بسته به این که مدل و فناوری ساخت تلویزیون شما چیست، نوع بک لایت مورد استفاده در آن هم متفاوت است. برای مثال بک لایتی که در تلویزیون های ال ای دی به کار رفته با بک لایت در ال سی دی ها متفاوت است. اولین backlight هایی که در تلویزیون ها به کار برده شد، انواع بک لایت های فلورسنت بودند. این فناوری برای اولین بار در تلویزیون های ال سی دی به کار برده شد.
نوع لامپ ها و فناوری بک لایت مورد استفاده در تلویزیون های ال ای دی و OLED نیز متفاوت است. backlight های فلورسنت شامل لامپ هایی است که داخل شان با یک نوع گاز به خصوص پر شده است. اما بک لایت های ال ای دی از دیودها تشکیل شده اند. دو نوع جدیدتر بک لایت هایی که در تلویزیون های جدیدتر مورد استفاده قرار می گیرد، بک لایت Edge-lit و بک لایت Full-array هستند. نوع اول، لامپ ها در لبه های نمایشگر قرار گرفته است و نور از لبه ها به مرکز صفحه تابانده می شود.
در بک لایت های Full-array نیز فرم قرارگیری چراغ ها در کل صفحه نمایش به صورت یک ماتریس است. با این حال دو دسته اصلی بک لایت تلویزیون شامل انواع فلورسنت و ال ای دی می شود. جدیدترین نوع بک لایت نیز نوع OLED است که در آن نور صفحه نمایش به کمک یک سری مواد شیمیایی تامین می شود.
تفاوت های بک لایت های ال ای دی با فلورسنت در چیست؟
بک لایت های فلورسنتی و ال ای دی به عنوان دو منبع نور مختلف، می توانند نور صفحه نمایش را تامین کنند. اما این دو منبع نوری تفاوت های زیادی با هم دارند. اصلی ترین آن، نحوه ساخت و تولید این backlight هاست. مورد بعدی نیز میزان مصرف نور است. بک لایت های فلورسنتی معمولا میزان مصرف برق و انرژی بسیار بیشتری نسبت به بک لایت های ال ای دی دارند. از طرفی همانطور که گفته شد فلورسنت یک تکنولوژی قدیمی تر است و در نتیجه قطعا عملکرد آن سطح پایین تر از backlight های ال ای دی است.
بنابراین می توان به یک سری مزیت های دیگر در خصوص ال ای دی ها در برابر فلورسنت ها اشاره کرد. مثلا این که ال ای دی ها حرارت کمتری تولید می کنند و به همین دلیل هم تلویزیون هایی که بک لایت ال ای دی دارند، دوام و عمر بیشتری خواهند داشت. از طرفی معمولا تلویزیون هایی که بک لایت فلورسنت دارند ضخامت شان بیشتر است، چرا که لامپ ها فضای بیشتری را اشغال می کنند.
در عوض تلویزیون هایی که بک لایت آنها از نوع ال ای دی است، ضخامت بسیار کمتری دارند و باریک ترند. در نهایت نیز می توان به تفاوت شفافیت تصاویر و میزان کنتراست اشاره کرد، به نحوی که اگر بک لایت تلویزیون از نوع ال ای دی باشد، تصاویر روشنایی بیشتری دارند و کنتراست شان بالاتر است.
دلایل خرابی بک لایت چیست؟
backlight تلویزیون از جمله قطعاتی است که بیشترین ریسک خرابی را دارد. دلایل اصلی که می تواند موجب خرابی بک لایت شود، شامل موارد زیر است:
- نوسانات برقی
- خرابی سایر قطعات در تلویزیون از جمله پنل یا …
- آسیب های مکانیکی و ضربه خوردن تلویزیون
- سرد و گرم شدن بیش از حد تلویزیون
- استفاده بیش از حد از تلویزیون و روشن ماندن طولانی دستگاه
- بروز مشکلاتی در مدارها و اتصالات تلویزیون
- خراب شدن سیستم خنک کننده تلویزیون
- از کار افتادن منبع تغذیه و قطع و وصل شدن جریان ورودی
- آب خوردگی تلویزیون یا جمع شدن گرد و غبار در آن
- استهلاک قطعات
- استفاده از بک لایت های ضعیف و بی کیفیت در تلویزیون
- تنظیم تلویزیون روی نور و روشنایی حداکثری
نشانه های خرابی بک لایت تلویزیون
زمانی که backlight در تلویزیون دچار مشکل شود، بسته به این که چه نوع آسیبی به آن وارد شده، می توان خرابی بک لایت را با توجه به یک سری نشانه ها تشخیص داد. مهمترین علائم خرابی backlight شامل موارد زیر می شود:
- سیاه شدن نمایشگر در حالی که تلویزیون روشن می شود و حتی صدای محتوا نیز شنیده می شود
- تاریک شدن یا کم نور شدن بخشی از صفحه تلویزیون
- قطع و وصل شدن مداوم تصویر تلویزیون
- کم شدن شفافیت و روشنایی نور صفحه نمایش تلویزیون
- نمایش یک سری نقاط نورانی در صفحه نمایش
- نمایش نقاط تیره رنگ در بخش های مختلف تلویزیون
البته این نشانه ها می تواند به دلایل دیگری نیز ایجاد شود، اما اصلی ترین آن معمولا خرابی backlight تلویزیون است. بنابراین مهم ترین پاسخ به سوال چرا تلویزیون صدا دارد ولی تصویر ندارد خرابی بک لایت تلویزیون است.
تعمیرات بک لایت تلویزیون
زمانی که هر یک از نشانه های خرابی backlight را مشاهده کردید، برای تعمیر این قطعه باید به یک مرکز تخصصی تعمیرات تلویزیون مراجعه کنید. یک تکنسین مجرب می تواند با توجه به نوع مشکلی که برای بک لایت به وجود آمده و با توجه به نوع بک لایت تلویزیون، اقدامات مناسب برای تعمیرات بک لایت را انجام دهد. در مواردی که بخشی از لامپ ها دچار سوختگی شده باشد یا در مواردی که درایور و بردهای backlight خراب شده یا برخی از کابل ها و کانکتورها جدا شده اند، می توان با باز کردن تلویزیون و بررسی پنل پشتی آن، تعمیرات backlight را انجام داد.
برای مثال تعمیر و ترمیم کابل ها و اتصالات معیوب در backlight، بخشی از روند تعمیرات این قطعه است. گاهی نیز برای تعمیر بک لایت باید بردهای آسیب دیده آن تعویض شود. مورد مهم دیگر در خصوص تعمیرات بک لایت این است که با توجه به مدل تلویزیون و نوع backlight مورد استفاده در آن، ممکن است تکنیک های مختلفی برای تعمیر این قطعه نیاز باشد.
تعویض بک لایت تلویزیون
آخرین مرحله برای رفع مشکلات بک لایت، تعویض آن است. زمانی که backlight تلویزیون می سوزد و تصاویر در نمایشگر سیاه می شود، تنها راه حل برای تعمیر تلویزیون، تعویض بک لایت است. در این مرحله هم مهارت تعمیرکار مهم است و هم نوع backlight تعویض شده. توجه کنید که اگر از یک بک لایت بی کیفیت و ناسازگار برای تلویزیون استفاده کنید، قطعا کیفیت و روشنایی قبلی را نخواهید داشت.
از طرفی احتمال این که خیلی زود مجددا با مشکلات بک لایت در تلویزیون و خرابی این قطعه مواجه شوید زیاد است. بنابراین حتما در صورت نیاز به تعویض backlight، مطمئن شوید که از یک قطعه اصلی و با کیفیت برای تلویزیون استفاده می شود. ممکن است برخی با تصور این که می توانند با قیمتی پایین تر نیز backlight را خریداری کنند، با تهیه یک بک لایت بی کیفیت ارزان قیمت، مشکلات دستگاه را بیشتر کنند.
هزینه تعمیر بک لایت چقدر است؟
هزینه تعمیرات backlight تلویزیون بر اساس نوع بک لایت، برند تلویزیون، مدل و قیمت بک لایتی که در صورت نیاز تعویض می شود، نوع خرابی بک لایت و اقداماتی که برای رفع مشکل آن انجام می شود و مواردی از این دست متفاوت است. بدون شک در مدل تلویزیون های جدیدتر که از انواع بک لایت حرفه ای و گران قیمت تر در آنها استفاده شده، در صورت نیاز به تعمیر و خصوصا تعویض backlight، هزینه خدمات نیز بیشتر است.
طول عمر backlight تلویزیون چقدر است؟
دوام و طول عمر backlight در تلویزیون به عوامل مختلفی بستگی دارد. اول از همه نوع بک لایت و برند آن اهمیت دارد. برای مثال دوام بک لایت های ال ای دی بیشتر از بک لایت های فلورسنت است. هر چقدر کیفیت backlight مورد استفاده در تلویزیون بیشتر باشد، قطعا طول عمر آن هم بیشتر است. سایر فاکتورهایی که می تواند روی طول عمر backlight تلویزیون تاثیر بگذارد، موارد زیر است:
- مدت زمان استفاده از تلویزیون و ساعاتی که تلویزیون روشن است
- نوع تنظیمات دستگاه و نحوه استفاده از تلویزیون
- شرایط محیطی که تلویزیون در آن قرار دارد، برای مثال میزان رطوبت محیط، میزان گرما یا تابش نور مستقیم خورشید
- میزان حرارت و دمای دستگاه در طول شبانه روز
- کیفیت و سلامت سایر قطعات الکترونیکی و طول عمر آنها
علاوه بر این موارد، در هر تلویزیون بسته به مدل و برندی که دارد یک طول عمر مشخص برای backlightدر نظر گرفته شده است. بنابراین در صورت اتمام عمر مفید backlight و استهلاک این قطعه، احتمال خرابی و حتی سوختن آن بعد از چند سال استفاده وجود دارد.
